در یکی از وبینارهای اخیر که توسط نیک پیچی NIK PEACHY برای شورای فرهنگی بریتانیا با موضوع «هوش هیجانی و کوچینگ» برگزار شد، مفهوم «نقشه همدلی در کلاس درس» معرفی شد. این موضوع برای من که فارغ التحصیل زبان و مدرس این رشته هستم و بسیاری از شرکت‌کنندگان نسبت به وجود ابزاری که بتواند به پرورش همدلی کمک کند، جالب بود. با این حال، برای عده‌ای درک فرایند نقشه‌برداری از همدلی در قالب محدود یک وبینار دشوار بود. به همین دلیل، در این نوشته تصمیم دارم به برخی از جنبه‌های این ابزار و نحوه استفاده از آن بپردازم.
در ابتدا، این سؤال مطرح می‌شود که چرا همدلی اهمیت دارد؟ دلایل بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد پرورش همدلی می‌تواند برای همگان مفید باشد. همدلی به عنوان «توانایی درک و سهیم شدن در احساسات دیگران» تعریف می‌شود؛ قابلیتی که در دنیای امروز، که به نظر می‌رسد دچار قطب‌گرایی، عدم تحمل و کمبود درک و همدلی فرهنگی شده، بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. درک عمیق‌تر نسبت به اطرافیان، می‌تواند به ایجاد روابط مثبت‌تر و سازنده‌تر کمک کرده و از بروز تعارضات فردی بکاهد.
در زمینه آموزش و توسعه حرفه ای معلم، حس همدلی عمیق‌تر می‌تواند به مدرسان در درک بهتر چالش‌های دانشجویان و دانشجومعلمان کمک کند.
اینطور که نیک در سمینار اشاره کرده فرایند نقشه‌برداری از همدلی، برخلاف تصور، از حوزه توسعه محصول آغاز شده و در ابتدا با هدف کمک به شرکت‌ها برای درک نیازهای مشتریان طراحی شده بود با این حال، این ابزار به‌راحتی قابل تطبیق با محیط کلاس‌های آموزشی و تربیت معلم است تا درک بهتری از افراد حاضر، دغدغه‌ها و انگیزه‌های آن‌ها فراهم شود.
برای استفاده از نقشه همدلی، باید مراحل ۱ تا ۷ را به ترتیب طی شود و سعی کنیم تا مخاطب مورد نظر را بهتر درک کرده و اطلاعات مربوط را در هر بخش وارد نماییم.
۱. چه کسی؟
در ابتدا باید مشخص شود که قصد درک و همدلی با چه کسی را دارید. این فرد می‌تواند یک شخص خاص باشد (مانند یک دانش‌آموز یا کارآموزی که در کار با او چالش دارید یا نیاز به کمک بیشتری دارد)، یا می‌تواند یک گروه یا شخصیت فرضی (پرسونا) باشد. برای مثال، اگر در حال برنامه‌ریزی یک دوره آموزشی هستید، می‌توانید با استفاده از نقشه همدلی، نیازهای کارآموزان به‌عنوان یک گروه را پیش از شناخت فردی آن‌ها تحلیل کنید.
۲. آن‌ها چه کاری باید انجام دهند؟
در این مرحله باید به هدف آن‌ها در ارتباط با دوره خود بیندیشید. آن‌ها در حال حاضر چه می‌کنند؟ چه کاری باید انجام دهند؟ و از شما چه انتظاراتی دارند؟
۳. چه چیزهایی می‌بینند؟
در اینجا باید به محیط اطراف آن‌ها فکر کنید؛ چه چیزهایی را می‌بینند که بر هدفشان تأثیر می‌گذارد؟ برای مثال، یک دانشجوی زبان ممکن است دیگرانی را ببیند که با مهارت‌های بهتر زبان، شغل‌های بهتری به دست آورده‌اند. یا یک معلم باتجربه ممکن است استفاده گسترده‌تر همکاران از فناوری را مشاهده کند و تحت تأثیر آن قرار گیرد. تا حد امکان عوامل محیطی مؤثر را شناسایی کنید.
۴. چه می‌گویند؟
در این مرحله باید ببینید که آن‌ها در رابطه با هدفشان چه می‌گویند. چه چیزهایی به شما گفته‌اند؟ درباره هدفشان با دیگران چه می‌گویند؟ چه چیزهایی را می‌توان تصور کرد که ممکن است بگویند؟
۵. چه کارهایی انجام می‌دهند؟
در این مرحله باید رفتارهای قابل مشاهده آن‌ها را تحلیل کنید. چه کارهایی انجام می‌دهند؟ چه رفتارهایی دارند که شاید نیاز به تغییر داشته باشد؟ در زندگی روزمره آن‌ها چه رفتارهایی را می‌توان تصور کرد؟
۶. چه چیزهایی می‌شنوند؟
در این مرحله باید بررسی کنید که آن‌ها از دیگران چه چیزهایی می‌شنوند. همکاران و دوستانشان چه می‌گویند؟ چه چیزهایی به طور غیرمستقیم یا «دست دوم» به گوششان می‌رسد؟
۷. چه فکرها و احساساتی دارند؟
در نهایت، در این بخش باید تمام اطلاعات قبلی را جمع‌بندی کرده و به درک بهتری از «ترس‌ها و ناامیدی‌ها» (Pains) و همچنین «امیدها، آرزوها و باورها» (Gains) آن‌ها برای آینده برسید.
وظایف و فعالیت‌ها
ما می‌توانیم نقشه همدلی را به روش‌های مختلفی استفاده کنیم.
- درک بهتر افراد یا گروه‌های آموزشی:
شما می‌توانید از نقشه همدلی برای درک بهتر افراد یا گروه‌هایی که آموزش می‌دهید استفاده کنید. همچنین می‌توانید از آن برای درک بهتر علل رفتار یک دانش‌آموز خاص که چالش‌برانگیز است، بهره ببرید. - ابزار یادگیری برای دانش‌آموزان:
همچنین می‌توانیم از نقشه همدلی به عنوان یک ابزار یادگیری برای دانش‌آموزان استفاده کنیم و از آن‌ها بخواهیم که نقشه‌های همدلی بسازند. آن‌ها می‌توانند نقشه همدلی را برای شخصیت‌های داستان‌ها یا ادبیات مطالعه‌شده خود ایجاد کنند. در متون طولانی‌تر، آن‌ها می‌توانند به تدریج نقشه‌های همدلی برای هر یک از شخصیت‌ها بسازند، زیرا اطلاعات بیشتری به‌دست می‌آورند. - تحلیل افراد در اخبار:
می‌توانیم از دانش‌آموزان بخواهیم نقشه‌های همدلی برای افراد موجود در اخبار بسازند تا به آن‌ها کمک کنیم که دنیای اطرافشان و انگیزه‌های مردم برای انجام کارهایی که انجام می‌دهند را بهتر درک کنند.
چرا همدلی مهم است؟
صرف‌نظر از اینکه آیا با کارهایی که مردم اطرافمان انجام می‌دهند موافقیم یا نه، داشتن همدلی و درک بیشتر از دلایل رفتار آن‌ها به ما و دانش‌آموزان کمک می‌کند تا دنیای اطرافمان را بهتر درک کرده و به همین دلیل، بتوانیم با آن بهتر برخورد کرده و تغییرات مثبتی در خود و اطرافیان ایجاد کنیم.
